Soorten netelroos
A. Kortstondige netelroos (acute urticaria)
4 kenmerken om te onthouden:
✔ Vaak voorkomende ziekte: 20 % van de bevolking zal minstens één keer in zijn leven een aanval van netelroos meemaken
✔ Kortstondig: netelroos komt plots opzetten en verdwijnt doorgaans na enkele dagen
✔ Het treft voornamelijk kinderen
✔ De oorzaak: de uitlokkende factor kan een voedingsmiddel, een infectie (bijvoorbeeld verkoudheid), een geneesmiddel, een insectenbeet, enz. zijn
Opgelet
Als plotse aanvallen van netelroos zich herhalen of wanneer netelroos gepaard gaat met ernstige last, onderhuidse zwellingen en jeuk aan de voeten en de handen, neem dan onmiddellijk contact op met uw arts of met de spoeddienst.
References:
- Zuberbier et al. Allergy 2009; 64: 1417-1426.
- Conférence de consensus de la société française de dermatologie. Prise en charge de l’urticaire chronique, 2003.
- Maurer et al. Allergy 2011; 66: 317-330.
B. Langdurige netelroos van onbekende oorsprong
(of chronische spontane urticaria)1-2
‘Mijn netelroos is 2 jaar geleden begonnen. De aanvallen kwamen steeds vaker voor. Ik wist nooit wanneer het weer zou opkomen. Ik werd er heel zenuwachtig van. Wanneer ik een aanval had, jeukte het afschuwelijk, vooral ‘s nachts. Ik sliep dus slecht. Ik zag er niet uit. Ik durfde niet meer naar buiten.
Uiteindelijk begon ik meer en meer uitstapjes met vrienden af te slaan. Er was geen sprake van om een partner te hebben. Deze ziekte heeft me uiteindelijk totaal geïsoleerd. Ik heb ongelofelijk veel tijd verloren met het ondergaan van testen, zonder dat ze ooit de oorzaak van mijn ziekte vonden!
Uiteindelijk werd ik door een heel dynamische dermatoloog behandeld. De netelroos is nu eindelijk onder controle en ik heb het plezier in het leven teruggevonden’ Corinne
Uitleg door middel van 8 vragen en antwoorden
Wat betekent ‘spontaan’?
Het begrip ‘spontaan’ verwijst naar het plotseling en onverwacht ontstaan van symptomen zonder dat een externe oorzaak vastgesteld kan worden.
De oorzaak is vaak onbekend en wordt soms beschouwd als een auto-immuunziekte.
Het is een soort netelroos die een grote impact heeft op de kwaliteit van leven (sociaal leven, slaap, welzijn, werk,...).
Wat betekent ‘chronisch’?
Dit betekent dat de ziekte lang duurt.
Per definitie duurt de ziekte minimum 6 weken maar kan verschillende jaren duren.
Wie wordt erdoor getroffen?
30.000 Belgen lijden eraan!
Chronische spontane urticaria komt vaker voor bij 20-40-jarigen en twee keer meer bij vrouwen dan bij mannen.
Naast de symptomen vermindert de kwaliteit van leven.
Is het een allergie?
Nee. Chronische spontane urticaria is een inflammatoire aandoening maar is géén allergie en evenmin een voedingsintolerantie. Behalve bij een specifiek vermoeden van uw arts, zijn allergietesten nutteloos.
Is het besmettelijk?
Nee.
Wat veroorzaakt urticaria?
Een overmatige activering van bepaalde cellen van het immuunstelsel, de mastocyten.
Hoe ermee omgaan?
Doe beroep op uw behandelende arts of uw dermatoloog.
Hoe geraak je ervan af?
De ziekte verdwijnt uiteindelijk vanzelf, soms pas na enkele jaren. De ziekte kan niet genezen worden omdat de oorzaak niet weggenomen kan worden. Een behandeling met geneesmiddelen kan wél de symptomen verbeteren.
Refences:
- Maurer et al. Allergy 2011; 66: 317–330.
- Zuberbier et al. Expert Rev. Clin. Immunol. 2015; 11: 171–180.
- Deacock et al. Clinical and Experimental Immunology 2008; 153: 151-161.
- Hochstadter et al. BMJ Case Rep 2013. doi:10.1136/bcr-2013-010441.
- http://emedicine.medscape.com/article/1049978-overview.
- http://allergo.lyon.inserm.fr/ALLERGOLOGIE_PROFESSIONNELLE/9.5_urticaire... (DMT N°76 Urticaires de contact d’origine professionnelle).
- http://e-allergo.com/book/export/html/999 (visité le 15/9/2016).
C. Langdurige netelroos uitgelokt door een externe factor
(chronische induceerbare urticaria)1-2
Uitleg door middel van 8 vragen en antwoorden
Induceerbaar?
Deze langdurige netelroos wordt uitgelokt (geïnduceerd) door externe fysische factoren (krabben, koud, druk,...) of andere factoren die eerder zelden voorkomen.
Meer details over de uitlokkende factoren van induceerbare netelroos.
Chronisch?
Dit betekent dat de ziekte minimum 6 weken duurt.
Wie wordt erdoor getroffen?
20.000 Belgen lijden eraan! Vooral volwassenen.
Is het een allergie?
Nee. Langdurige netelroos (chronische urticaria) is een inflammatoire aandoening, maar is géén allergie en evenmin een voedingsintolerantie.
Is het besmettelijk?
Nee.
Wat veroorzaakt netelroos?
Een overmatige activering van bepaalde cellen van het immuunstelsel, de mastocyten.
Hoe ermee omgaan?
Doe beroep op uw behandelende arts of uw dermatoloog.
Hoe geraak je ervan af?
Het doel van de behandeling is vooral het wegnemen van de oorzaak van de ziekte en daarna het controleren van de symptomen met behulp van een behandeling met geneesmiddelen.
De oorzaak wegnemen is soms moeilijk te realiseren. In dat geval, laat u helpen door een deskundige.
Welk mechanisme speelt een rol bij het ontwikkelen van netelroos?
Bij patiënten die lijden aan netelroos worden de mastocyten overmatig geactiveerd. Dit leidt tot een nutteloze ontstekingsreactie en de kenmerkende symptomen van netelroos.
In ons lichaam vervullen de mastocyten zowat de rol van ‘grenspolitie’. Deze cellen van het immuunsysteem bevinden zich vooral op plaatsen waar het lichaam rechtstreeks in contact komt met de omgeving en dus met name op de huid, maar ook op de slijmvliezen van het spijsverteringskanaal en in de luchtwegen.
- Bij netelroos gaan externe, interne of nog niet door het lichaam gekende prikkels (uitlokkende factoren) de mastocyten activeren.
- De mastocyten geven chemische stoffen vrij, zoals histamine, die verantwoordelijk zijn voor jeuk (pruritus).
- De bloedvaten zetten uit. Zwelling en roodheid verschijnen op verschillende plaatsen van de huid.
- De zenuwvezels worden geprikkeld. Deze transporteren het signaal van de pijn en de jeuk. Daardoor worden de mastocyten gereactiveerd. En zo ontstaat er een vicieuze cirkel.
De verschillende vormen van langdurige netelroos uitgelokt door een externe factor (chronische induceerbare urticaria)1-7
Dermografisme
In deze veel voorkomende vorm van urticaria worden de huidletsels binnen de paar minuten uitgelokt door wrijving op de huid. Er verschijnt een witachtige uitslag met duidelijke een rode rand, die erg jeukt, op de plaats waar werd gekrabt.
Koude
Koude urticaria is een van de meest voorkomende vormen van induceerbare (fysische) urticaria en wordt niet alleen waargenomen in koude klimaten, maar ook in onze streken en zelfs in de tropen. Naast lage temperaturen, kan een relatief grote temperatuurdaling inderdaad ook leiden tot de symptomen. De huid en de slijmvliezen reageren binnen enkele minuten na contact met koude lucht, koude vloeistoffen of koude objecten, met de verschijning van jeuk, roodheid en urticariële letsels. Het gebeurt soms ook dat de symptomen slechts verschijnen op het ogenblik dat de temperatuur terug stijgt. Contact met koude over een groot deel van het lichaam kan urticariasymptomen veroorzaken over het ganse lichaam, die gepaard kunnen gaan met hoofdpijn, ademhalingsmoeilijkheden, een bloeddrukdaling en zelfs bewustzijnsverlies in de meest ernstige gevallen.
Druk
Het dragen van een rugzak kan met enige vertraging het ontstaan van urticaria veroorzaken. Het mechanisme waardoor de druk op de huid de afgifte van histamine stimuleert, is nog niet met zekerheid gekend.
Verhoging van de lichaamstemperatuur
In deze vorm, die cholinerge of inspanningsurticaria wordt genoemd, gaat het verschijnen van de kenmerkende letsels en jeuk gepaard met een verhoogde lichaamstemperatuur. Meestal tijdens het beoefenen van een sport. De symptomen van deze vorm van urticaria onderscheiden zich van de symptomen van andere vormen van urticaria. Het zijn meestal bultjes met de grootte van een speldenknop, die binnen 2 tot 20 minuten na de verhoging van de lichaamstemperatuur op een rode huid verschijnen en meestal eerst in het bovenste gebied van het lichaam en de nek.
Warmte
Een zeer zeldzame vorm van induceerbare (fysische) urticaria is warmte-urticaria. Dit veroorzaakt snel jeuk, roodheid en het verschijnen van bultjes bij een passieve opwarming van de huid. Hete baden, sauna’s, warme dranken, kruidige gerechten of zonnebaden zijn typische situaties die tot een aanval van urticaria kunnen leiden. Bij provocatietesten wordt de arm ondergedompeld in een warm bad.x
Licht
Bij urticaria door lichtovergevoeligheid verschijnen de kenmerkende bultjes en jeuk onder invloed van licht, en meer in het bijzonder door zonlicht. Daarom wordt urticaria door lichtovergevoeligheid in het dagelijkse taalgebruik vaak zonneallergie genoemd. Het kan soms gelinkt zijn aan een andere ziekte of aan het innemen van bepaalde geneesmiddelen, waaronder antibiotica of stoffen voor uitwendig gebruik zoals zalven die teer bevatten. Het stoppen met het gebruiken van het betrokken geneesmiddel doet de symptomen in enkele dagen verdwijnen. Men kan ervoor kiezen om zich te beschermen tegen zonlicht en daarmee de symptomen verlichten. Zonnecrèmes met een hoge beschermingsfactor bieden een eenvoudige bescherming tegen de zon.
Contacturticaria
Contacturticaria komen vaak voor en worden uitgelokt door latex, voedingsmiddelen, medicatie of ook door sommige planten en dieren. Dit type van urticaria verschijnt binnen de 15 tot 30 minuten na het contact met de huid. Contacturticaria mag niet verward worden met een andere huidaandoening, allergisch eczeem, dat pas 48 uur na het contact met de huid optreedt.
Water
Aquagene urticaria is een zeer zeldzame vorm van urticaria, dat optreedt na enkele minuten in contact te zijn met water, ongeacht de temperatuur of het zoutgehalte.
- Maurer et al. Allergy 2011; 66: 317–330.
- Zuberbier et al. Expert Rev. Clin. Immunol. 2015; 11: 171–180.
- Deacock et al. Clinical and Experimental Immunology 2008; 153: 151-161.
- Hochstadter et al. BMJ Case Rep 2013. doi:10.1136/bcr-2013-010441.
- http://emedicine.medscape.com/article/1049978-overview.
- http://allergo.lyon.inserm.fr/ALLERGOLOGIE_PROFESSIONNELLE/9.5_urticaire... (DMT N°76 Urticaires de contact d’origine professionnelle).
- http://e-allergo.com/book/export/html/999 (visité le 15/9/2016).